Kilkanaście lat po przyjęciu w 2010 roku Helsinki Declaration on Patient Safety in Anaesthesiology przez Polskie Towarzystwo Anestezjologii
i Intensywnej Terapii nadszedł czas na poszerzenie interprofesjonalnego zasięgu tej dekla-racji w kierunku medycyny okołooperacyjnej, obszaru wiedzy i praktyki obejmującego procesy i działania podejmowane w interesie pacjenta od chwili kwalifikacji do zabiegu operacyjnego do czasu przywrócenia jego możliwie maksymalnego dobrostanu fizycznego
i psychicznego.

Jednym z kluczowych wyzwań wskazanych w 2015 roku w WHO global strategy on people-centred and integrated health jest wzrost liczby pacjentów w podeszłym wieku i obciążonych wielochorobowością, którzy oczekują na leczenie operacyjne, a po jego przeprowadzeniu wymagają rehabilitacji. Do zapewnienia odpowiedniej jakości opieki, bezpieczeństwa oraz spełnienia oczekiwań pacjenta dotyczących leczenia potrzebne są skoordynowane, interdyscyplinarne działania. Dobro człowieka, etyka społeczna, a także nowoczesne podejście do ekonomiki zdrowia wymagają od interesariuszy systemu zdrowia zmniejszenia liczby powikłań okołooperacyjnych i poprawy odległych wyników leczenia operacyjnego. Transformacja opieki musi prowadzić do zwiększenia dostępności ochrony zdrowia oraz efektywnego wykorzystania zasobów. Aby medycyna okołooperacyjna była skuteczna, konieczne jest zorganizowane zaangażowanie pacjentów, rozwój ich kompetencji i świadome wybieranie przez nich ścieżek postępowania (shared decision making). Potrzebne jest również wspieranie i podnoszenie kompetencji opiekuńczych rodzin pacjentów, pracowników opieki społecznej oraz wolontariuszy. Poszerzanie obszarów opieki i integrowanie działań w obrębie różnych specjalności medycznych mające na celu poprawę wyników leczenia to elementy tworzenia nowego systemu zdrowia, odchodzącego od kul-tury medycznego paternalizmu i opartego na wartościach zdefiniowanych przez samego pacjenta (value based health care).

Dzięki nowoczesnym technologiom medycznym stale zwiększa się dostępność zabiegów operacyjnych i procedur inwazyjnych dla chorych, którym jeszcze niedawno nie można było zaproponować żadnego leczenia. Nieznane wcześniej zabiegi są możliwe niemal niezależnie od wieku, stopnia zaawansowania procesu chorobowego czy współistnienia innych schorzeń. Anestezjolodzy i chirurdzy, wyposażeni w aparaturę wspierającą lub zastępującą liczne funkcje organizmu, pozwalają na utrzymanie pacjenta przy życiu zarówno podczas, jak i po najbardziej skomplikowanych zabiegach operacyjnych. Interwencja chirurgiczna przestała być postrzegana przez lekarzy specjalistów jako zagrożenie dla życia pacjenta. Często jednak powodzenie samej operacji nie jest równoznaczne z sukcesem leczenia lub osiągnięciem celów oczekiwanych przez pacjenta. Proces rekonwalescencji po skomplikowanej interwencji chirurgicznej przeciąga się czasami na miesiące bądź lata. Współczesne wyzwania demograficzne, kliniczne
i technologiczne oznaczają konieczność budowania coraz bardziej złożonego systemu wsparcia pacjentów i ich rodzin, obejmującego pomoc psychologiczną, właściwie zaplanowane zabiegi fizykalne, modyfikacje dietetyczne, zmianę codziennych nawyków, rezygnację z nałogów czy wyspecjalizowaną opiekę pielęgnacyjną. Organizacja opieki jest obciążeniem dla rodzin pacjentów, a zaangażowanie kolejnych osób zmniejsza ich dostępność na rynku pracy, stanowiąc pośredni, społeczny koszt leczenia.